Żukowice niem. Herrndorf. Wieś leżąca na lewym brzegu Odry w odległości 7 km od Głogowa. Najstarsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1299 r. (Herrindorf). Następnie dowiadujemy się, iż w 1306 r. w pobliżu strumienia był tu usytuowany młyn. Kolejne informacje odnajdujemy w rejestrze kościelnym z 1376 r. Wzmiankowany jest w nim kościół p.w. świętej Jadwigi (Sockaw). Odkryte w latach 1990-1991 w okolicach Żukowic stanowiska archeologiczne z 220 obiektami (wśród nich grób unictycki z około 1900 roku p.n.e.) dowodzą bardzo odległych tradycji osiedleńczych. Obok osady datowanej na VI-VII wiek znajdowało się tu stanowisko wytopu żelaza. W dokumencie z 1343 r. wymieniona jest huta w Żukowicach, której właścicielem była rodzina Faberów. Inny dokument z 1398 r. wzmiankuje o tym, iż część wsi płaciła daninę w naturze. Była to dziesięcina uiszczana jeszcze przed lokowaniem wsi na prawie niemieckim. Fakt ten potwierdza współistnienie w końcu XIV wieku w tym rejonie osadnictwa polskiego i niemieckiego.
Pierwszymi właścicielami Żukowic, potwierdzonymi w dokumentach z drugiej połowy XIV wieku, była rodzina von Berge. Członkowie tego rodu wznieśli w 1587 r. okazały dwór. Odtąd wieś pozostała siedzibą rodu von Berge aż do 1945 r. W okresie reformacji Bcrgowic przeszli na luteranizm. Kościół przejęli protestanci i dopiero w 1653 r. odzyskali go katolicy.
Żukowice były ważnym ośrodkiem politycznym. Źródła podają, iż właśnie tam zwoływano zjazdy prapolskiej szlachty śląskiej. W 1740 r. w czasie wojny austriacko - pruskiej w pałacu w Żukowicach Dolnych przebywał Fryderyk II. Źródła podają, iż osiem lat później, bo w 1748 r., zakończono budowę kościoła dla protestantów. Jednak w 1760 r. grasujący tu carscy kozacy spalili Żukowice niemal doszczętnie. Po odbudowie ze zniszczeń, z końcem XVII wieku we wsi rozwinęła się hodowla jedwabników. W 1925 r. w Żukowicach mieszkało 879 protestantów i 145 katolików.
Żukowice dawniej ...
Według źródeł historycznych już w II połowie XV w. Istniała w Żukowicach Dolnych siedziba mieszkalna tutejszych właścicieli - rodu von Berge. Nie wiadomo czy była to budowla drewniana, czy murowana. Być może była to wieża mieszkalna lub jakiś niewielki dwutraktowy dwór. W 1587 r. zbudowano w Żukowicach Górnych nowy dwór w typie późnorenesansowych założeń z przelotową sienią. Od tego czasu tam mieściła się główna siedziba seniorów rodu, aż do chwili gdy około połowy XVII wieku rozbudowano rezydencję dolną. Prace budowlane trwały do 1719 r. o czym świadczy napis zachowany na portalu. 22 grudnia 1740 roku król pruski Fryderyk II podczas swojego marszu na Śląsk założył w pałacu kwaterę. Nieco później zwołano tam zjazd pruskiej szlachty śląskiej. W 1760 r. w czasie wojny siedmioletniej pałac został zniszczony. W 1763 roku odbudował go nieznany z imienia członek rodu von Bergów, którego inicjały "SKVB" umieszczono na szczycie budynku. Centralna późnorenesansowa bryła budowli została wzniesiona ( być może na bazie jakiegoś wcześniejszego założenia) w II połowie XVII w. Z okresu przebudowy w I ćw. XVIII wieku pochodzi klatka schodowa, dwa alkierze, wystrój elewacji i prawdopodobnie dekoracja stiukowa niektórych pomieszczeń na piętrze. Natomiast rokokowe elementy szczytów i wystrój północnych pomieszczeń (m.in. dwa kominki) powstały podczas restauracji pałacu po wojnie siedmioletniej.
Na terenie sołectwa Żukowice znajduje się całodobowa stacja paliw, przy której znajduje się motel oraz bar.
Żukowice dziś ...
