Czerna

Czerna - dawniej Mała Czarna niem. Alteichen dawniej Klein - Tschirne, 1308 r. - Schyrnino; 1310 r. Scirnyna; 1325 r. Czermina; 1376 r. Cschirna. Czerna jest miejscowością, którą wymieniano już w najstarszych źródłach pisanych dotyczących Ziemi Głogowskiej. Przy podziale księstwa, jak zapisano w dokumencie z 1360 roku, znalazła się w części książęcej. Wzmianki o niej pochodzą także z 1376 roku. W drugiej połowie XV wieku (1485 r.) Czerna stała się własnością Melchiora von Glaubitza. Od niego właśnie datuje się główna gałąź linii rodowej. Z jego rodziny pochodzili kolejni spadkobiercy wsi do czasu, gdy trafiła ona w ręce Rechenbergów, a następnie von Stosch z Czernicy, znowu Rechenbergów i znowu von Stosch. Ci ostatni wpisali się na trwale w historię Ziemi Głogowskiej między innymi ze względu na przekonania religijne. W 1758 roku z ich inicjatywy wybudowano we wsi zbór luterański. Budowla dotrwała do lat 50 - tych naszego stulecia i została rozebrana. Od końca XVIII do połowy XIX wieku Czerna była sprzedawana i kupowana kilka razy. Stała się wreszcie własnością baronów Budenbrock, a później (do 1945 roku) rodziny von Frische. Obecnie najciekawszym zabytkiem w Czernej jest dwór, którego budowę rozpoczął w 1558 roku Wolfgang von Glaubitz, wnuk Melchiora. Budowla jest dziełem znanego na Śląsku architekta Hansa Lindera. W roku 1725 będąca w posiadaniu pałacyku rodzina von Stoschów poddała go renowacji oraz wzniosła skrzydło wschodnie. Kolejnym przemianom dwór uległ w latach 30 - tych i 50 - tych ubiegłego stulecia z inicjatywy Budenbrocków. Obecnie jest to trzykondygnacyjny, murowany z cegły i kamienia, podpiwniczony budynek założony na planie prostokąta z dostawionym dwukondygnacyjnym skrzydłem od wschodu. Wejście główne do pałacyku umieszczone zostało po środku elewacji zachodniej. Zdobi je piękny, architektoniczny portal z piaskowca. Wokół niego umieszczono osiem tarcz herbowych. Obok wejścia dostawiono do murów wieżę schodową nakrytą stożkowym dachem. Ściany elewacji ożywione zostały wykuszami biegnącymi przez wszystkie kondygnacje. Wewnątrz budynku zachował się układ dwutraktowy z sienią od strony wejścia. Budynek pokryty jest dwuspadowym dachem posiadającym szczyty. Zajmuje powierzchnię 5,11 ha. Jego kubatura wynosi 12904 m3, a pomieszczeń gospodarczych z częścią mieszkalną 1332 m2. W latach 1830 - 1840 założono od południa , na terenie dworskich łąk przylegających do rezydencji, rozległy park krajobrazowy. Ukształtowano wówczas wielką centralną polanę, wzdłuż której dokonano rzędowych nasadzeń drzew. Wokół parku poprowadzono promenadę spacerową, a także założono liczne ścieżki obiegające łagodnymi łukami trawniki. Prawdopodobnie w wieku XVII usypano wał przeciwpowodziowy, ciągnący się kilka kilometrów wzdłuż brzegu Odry. W drugiej połowie XX wieku obiekt obsadzono aleją dębową, uzupełnioną w wieku XVIII. Ze starego drzewostanu porastającego park, na baczniejszą uwagę zasługuje dzisiaj szpaler grabów, posadzony mniej więcej w połowie wysokości pałacyku. Od północy do elewacji bocznej rezydencji przylega folwark z czworobocznym dziedzińcem, wokół którego postawione zostały budynki gospodarcze. Naprzeciw wejścia głównego do dworku znajduje się płaski teren, pośrodku którego zachował się kamienny cokół z lat 30 - tych XIX wieku. Do dzisiaj zachowała się również klasycystyczna kaplica grobowa wybudowana ok. 200 lat temu. Pokoje pałacyku zdobią przepiękne, bogato zdobione piece kaflowe i kominki. 

Naprawdę jest czym zachwycić oko. Wiosną i latem, gdy zazielenią się drzewa, jest tu pięknie.

Zdjęcia z Czernej sprzed lat